Tun farkon wannan shekara, babban birnin Haiti, Port-au-Prince, ke fama da tashe-tashen hankulan gungun jama’a.
An mayar da yankunan birane zuwa fagen fama kuma Majalisar Dinkin Duniya ta yi kiyasin cewa sama da mutane rabin miliyan ne suka rasa matsugunansu a fadin kasar.
Haihuwa ya riga ya kasance mai haɗari kafin tashin hankali na yanzu. Haiti tana da mafi girman adadin mace-macen mata masu juna biyu a yammacin duniya.
Kimanin mata 950 ne ke mutuwa a duk shekara sakamakon rikice-rikice a lokacin daukar ciki, haihuwa da kuma abubuwan da suka biyo baya. A yau, ƙarancin samun damar kula da lafiyar mata yana sa haihuwa ya fi haɗari.
Yawancin asibitoci ba sa aiki, akwai karancin magunguna, kuma kusan kashi 40 na ma’aikatan lafiya na Haiti sun bar kasar.
Samun dama ga ayyukan kiwon lafiya na asali yana da iyaka sosai, gami da kulawar haihuwa, kiwon lafiyar haihuwa, da sabis na lafiyar kwakwalwa.
Uwar gida Jolanda Dimanche ta ce ta yi sa’ar samun taimako a wani asibiti da ke babban birnin kasar.
“Wannan shine ɗana na fari. Yana da kwana biyu. Na shiga dakin haihuwa karfe shida na safe. Likitan ya yi duk mai yiwuwa don ya taimake ni,” inji ta.
Yayin da haihuwar ba ta tafi kamar yadda aka tsara ba, ta sami damar yin tiyatar caesarean kuma an haifi jaririn cikin koshin lafiya.
Rikicin ya kuma haifar da karuwar yunwa wanda ke haifar da mummunar barazana ga mata masu juna biyu da masu shayarwa da ‘ya’yansu.
Kimanin mutane miliyan biyar – kusan rabin al’ummar kasar – na fuskantar matsananciyar yunwa.
Mariline Azard, wata uwa da ke gudun hijira, ta ce lamarin yana da matukar damuwa kuma samun isasshen abinci yana da wahala.
“Amma muna riƙe. Ina da ciki wata shida kuma ina bukatar zuwa asibiti. An yi sa’a, an ba mu magani a can. Wannan tallafin yana da mahimmanci ga lafiyar mu. ”
Asusun kula da yawan jama’a na Majalisar Dinkin Duniya, UNFPA, tare da abokan hadin gwiwa suna kaiwa ga al’ummomin da ke da muhimman ayyukan kiwon lafiyar haihuwa da taimako.
Duba nan: Two young Palestinian men killed in Israeli military
An kai kayyayaki da kayan aiki masu mahimmanci don kula da mata masu juna biyu na gaggawa da kuma kula da lafiyar fyade ga cibiyoyin lafiya da asibitocin da suka rage a birnin Port-au-Prince, da kuma sauran sassan kasar.
Tawagar kiwon lafiya ta wayar hannu suna ci gaba da tafiya zuwa wuraren ƙaura don ba da sabis na kiwon lafiya na haihuwa ga mata da ‘yan mata, da rarraba kayan tsabta da kayayyaki ga jarirai.
Duk da bukatu masu tashe-tashen hankula, dala miliyan 28 na UNFPA ana samun kuɗaɗen kashi 19 cikin ɗari kawai. Ta ce ana bukatar karin kudade nan da nan da sassauya, da kuma ci gaba da kai agajin jin kai ga dukkan sassan kasar nan cikin gaggawa.
